1. Lớp học thông minh là gì?
Lớp học thông minh là một loại hình lớp học được hiện đại hóa nhất hiện nay được khai thác nhờ sự trợ giúp của công nghệ. Không chỉ khác lớp học truyền thống về mặt cơ sở vật chất mà còn khác về cách tương tác, giao tiếp, truyền đạt. Được kết hợp cả hai phương pháp dạy đóng và mở. Giảng viên có thể thay đổi từ hình thức giảng dạy trực tiếp sang giảng dạy trực tuyến bất kỳ lúc nào khi muốn.
Tại lớp học giáo viên hệ thống giáo dục mang nhiệm vụ giảng dạy là chính. Học sinh chú trọng lắng nghe và tư vấn duy nhất theo hướng dẫn, ghi chép đầy đủ vào sách vở, tìm cách giải đáp vấn đề bằng cách trao đổi với nhau theo nhóm hoặc với người giảng dạy. Nếu vẫn chưa đưa ra câu trả lời thì cả lớp có thể về nhà tìm lời giải trên sách hoặc trên internet chi tiết khác sẽ thảo luận lại sau.
Khác với lớp học truyền thống, lớp học thông minh đề cao sự tự động tìm ra sự khác biệt và phản biện. Giáo viên có nhiệm vụ hướng dẫn và giải đáp cao hơn là giảng dạy theo tiêu chuẩn truyền thống. Học sinh không chú trọng ghi chép vào vở vở mà trong đó có sẵn các slide giáo trình và ghi chú những phao câu cũng như đánh dấu phần quan trọng. Khi đặt vấn đề, giải pháp Lớp học hiện đại lựa chọn để đưa ra câu trả lời hệ thống tốt nhất là bạn sẽ tự tìm ra điểm dừng, giải đáp vấn đề bằng internet ngay trên Lớp thông qua các thiết bị điện tử tùy chọn sẽ sử dụng khác nhau như Ipad, Notebook, Smartphone,... mà lớp học đã trang bị sẵn. Các bạn sẽ cùng nhau tư duy phản biện và hệ thống câu trả lời cuối cùng tốt nhất ngay tại tiết học đó.
Tuy nhiên, phương pháp học này đòi hỏi tự học và tư duy phản biện cao, nếu không có chí tự học hay tư duy phản biện mà hiển thị tiếp nhận câu trả lời có sẵn trên internet sẽ không theo kịp tiến độ học tập , tư duy của lớp, dễ dàng lùi về phía sau và cho ra kết quả học tập không như mong muốn.
2. Một số mô hình lớp học thông minh phổ biếnĐối với Lớp học thông minh, học sinh sẽ được chia thành nhóm riêng ngay từ đầu làm trưởng nhóm, Lớp trưởng lãnh đạo nhóm trưởng hoặc không có Lớp trưởng giảng viên sẽ là người trực tiếp lãnh đạo nhóm trưởng. Thông thường nhóm không tối đa quá 10 bạn vì một nhóm quá đông sẽ càng có nhiều ý kiến trái chiều gây tranh cãi khó hoạt động thuận lợi. Số thành viên trong nhóm cũng sẽ được phân chia thành số lẻ để các buổi biểu quyết của nhóm đưa ra kết quả nhanh chóng. Sau đây là ảnh minh họa hai mô hình thiết kế lớp học hiện đại khá phổ biến tại Việt Nam được trang bị công nghệ dạy học đầy đủ:
Ngoài ra, còn có mô hình giáo dục STEM đang được các trường THPT tại Việt Nam sử dụng phổ biến.
3. Những yếu tố cơ bản mà một lớp học thông minh và hiện đại cần phải có3.1 Sự lắng ngheTuy ở lớp học thông tin tối thiểu càng đề cao sự tự suy ngẫm và tư duy phản biện nhưng lắng nghe cũng là một yếu tố quan trọng. Không chỉ lắng nghe sự hướng dẫn từ giảng viên mà còn lắng nghe lời phản xạ của các bạn học khác một cách kỹ càng thì mới có vấn đề để so sánh, suy xét, phản biện và lựa chọn ra đáp án hoàn hảo nhất . Lắng nghe vấn đề thì mới biết đến vấn đề và giải quyết vấn đề.
3.2 Sự phản biệnCó thể nói đây là yếu tố quan trọng nhất trong các yếu tố mà một lớp học thông minh cần phải có. Bởi ở đây, giáo viên - giảng viên chỉ là người hướng dẫn và giải đáp thì có sẵn đa dạng trên internet. Bạn phải có tư duy phản biện, không liên tục đặt câu hỏi vì sao? Vì sao lại như thế? Tại sao không thể như thế kia mà phải như thế này?... Không liên tục tự tư duy tìm ra con đường mới hay con đường đúng đắn dựa trên những “giao lộ” có sẵn trên internet. Nếu thiếu tư duy phản biện, mặc định chấp nhận hoặc từ chối loại bỏ tất cả các câu trả lời có sẵn trên internet, bạn sẽ không thể lọc, tìm ra câu trả lời chính xác mà sẽ trộn lẫn các kiến thức sai lệch chưa được kiểm chứng . Học cách tư duy phản biện còn giúp kích thích hai bán cầu não và các nơron thần kinh bên trong hoạt động mạnh mẽ, tăng khả năng ghi nhớ và phản xạ. Nếu không kích thích, không hoạt động, không sẽ tiến vào quá trình lão hóa nhanh hơn làm tư duy, suy nghĩ, xử lý vấn đề ở hai bán cầu không bị chậm lại. Thì chắc chắn rằng bạn sẽ không theo kịp tiến trình hoạt động của bạnlớp học thông minh , đạt kết quả ngược với mong muốn ban đầu.
3.3 Sự lựa chọnTrong lớp học hiện đại, học sinh sẽ là người được quyền lựa chọn trong quá trình học tập. Chủ động tự thảo luận tự chọn chương trình, nội dung học tập cho đến lộ trình học tập, mục tiêu cho từng bài học, công nghệ dạy học ,... Lớp học hiện đại cũng là nơi học sinh được phát huy tối đa sự chủ động và quyết đoán cũng như kiên định của mỗi cá nhân.
3.4 Thời gian suy ngẫmChắc chắn không phải là yếu tố quan trọng nhất nhưng đây là yếu tố cốt lõi kết hợp hoàn hảo với sự phản biện. Đây là yếu tố mà cả giáo viên và học sinh đều cần có trong lớp học hiện đại. By lớp học hiện đại là nơi mà học sinh và giáo viên luôn đặt các câu hỏi tự nhiên và nêu câu hỏi lên hàng đầu như một hoạt động ưu tiên đầu tiên trong quá trình học tập. Học sinh luôn tự đặt ra các câu hỏi về quá trình tư duy của bản thân, liệu như thế có đúng hay không? Còn có cách nghĩ khác hay không? Để cho ra được câu trả lời trong quá trình tư duy phản biện thứ cấp cần thiết là khoảng thời gian để học sinh tự suy ngẫm. Mà giáo viên - giảng viên khi được học sinh cung cấp câu hỏi hay câu trả lời mới lạ cũng phải thời gian suy ngẫm thêm phương hướng đó đã đúng chưa? Nên hướng dẫn các em thế nào để đưa ra kết quả đúng mà vẫn giữ nguyên sự sáng tạo của các em?
3.5 Các thiết bị hỗ trợ giảng dạyĐể triển khai mô hình Lớp học hiện đại thành công, phòng học cần đảm bảo công nghệ dạy học cơ bản như sau:
Hệ thống internet băng thông rộng, có đường truyền tốc độ đảm bảo tốt và có đường truyền internet dự phòng. Lớp học cũng cần có giải pháp quản lý truy cập để đảm bảo an toàn bảo mật mạng cho cả học sinh và giáo viên.
Lớp học phải được trang bị các công nghệ điện tử hiện đại và các phần mềm chuyên dụng Hỗ trợ công tác giảng dạy và học tập như: thuyết giảng thông minh, bảng kéo, công cụ điều khiển Lớp học bao gồm: âm thanh , ánh sáng, máy chiếu, máy tính…; bảng tương tác thông minh hoặc màn hình LCD; bàn học sinh thông minh, phần mềm quản lý lớp học…
Có nguồn tài nguyên bài giảng, bài giảng điện tử, bài giảng điện tử phục vụ giảng dạy cho giáo viên. Có các thiết bị dạy học khác đáp ứng yêu cầu của phòng học linh hoạt, đa chiều, thân thiện (như: bảng, tranh ảnh xung quanh lớp học; bàn ghế đa năng; dụng cụ phục vụ cho giáo viên và học sinh ;…).